top of page

05. Czym jest osteopatia czaszkowo-krzyżowa?

Osteopatia czaszkowo-krzyżowa (ang. Craniosacral Therapy, CST) to delikatna, nieinwazyjna forma terapii manualnej, która koncentruje się na układzie czaszkowo-krzyżowym. Ten system obejmuje kości, błony i płyn mózgowo-rdzeniowy, które otaczają i chronią mózg oraz rdzeń kręgowy. Terapia ta ma na celu poprawę funkcjonowania tego układu, co może wpływać na ogólne zdrowie i samopoczucie.

Terapia czaszkowo-krzyżowa (ang. Craniosacral Therapy, CST) ma swoje korzenie w osteopatii, a jej powstanie wiąże się z pracą amerykańskiego osteopaty Dr Williama Garnera Sutherlanda na początku XX wieku. Sutherland, żeby opracować koncept terapii czaszkowo-krzyżowej poświęcił kilka dziesięcioleci na badania anatomiczne i kliniczne. Badał ruchomość kości czaszki i ich wpływ na zdrowie, a po wielu latach doświadczeń rozpoczął nauczanie tej metody innych lekarzy-osteopatów. 

​

Historia rozwoju terapii czaszkowo-krzyżowej:

  1. William Sutherland (1873–1954):

    • Sutherland, uczeń założyciela osteopatii Andrew Taylora Stilla, zaczął eksperymentować z ruchem kości czaszki na początku XX wieku.

    • Zaobserwował, że kości czaszki nie są sztywno połączone, ale mają niewielką ruchomość, którą nazwał "mechanizmem oddechu pierwotnego" (Primary Respiratory Mechanism).

    • Stworzył teorię, że rytmiczny ruch płynu mózgowo-rdzeniowego i struktur czaszkowo-krzyżowych wpływa na zdrowie całego organizmu.

  2. Rozwój koncepcji:

    • Sutherland opracował techniki manualne, które miały na celu przywrócenie równowagi w układzie czaszkowo-krzyżowym.

    • Jego praca początkowo spotkała się z sceptycyzmem w środowisku medycznym, ale z czasem zyskała zwolenników wśród osteopatów.

  3. John Upledger (1932–2012):

    • W latach 70. XX wieku osteopata John Upledger rozwinął i spopularyzował terapię czaszkowo-krzyżową.

    • Upledger prowadził badania naukowe nad ruchem płynu mózgowo-rdzeniowego i jego wpływem na zdrowie.

    • W 1985 roku założył Upledger Institute, który stał się głównym ośrodkiem szkoleniowym dla terapeutów CST na całym świecie.

Osteopatia czaszkowa Sutherland 2.jpg

Dr Sutherland wymienił 5 podstawowych elementów systemu czaszkowo-krzyżowego. Są to:

1. wrodzona fluktuacja płynu mózgowo-rdzeniowego

2. ruchomość ośrodkowego układu nerwowego

3. wzajemne napięcia układu oponowego

4. ruchomość kości czaszki

5. ruch kości krzyżowej pomiędzy kośćmi miednicy.

​

Podstawowe założenia terapii:

  • Układ czaszkowo-krzyżowy (obejmujący czaszkę, kręgosłup i kość krzyżową) ma własny rytm, niezależny od oddechu i tętna.

  • Zaburzenia w tym układzie mogą wpływać na zdrowie fizyczne i emocjonalne.

  • Delikatne techniki manualne mogą przywrócić równowagę i wspomóc naturalne procesy samoleczenia organizmu.

Terapia czaszkowo-krzyżowa (Craniosacral Therapy, CST) jest stosowana zarówno u dzieci, jak i dorosłych w celu łagodzenia różnych dolegliwości. Choć jej skuteczność jest przedmiotem dyskusji w środowisku naukowym, wielu pacjentów i terapeutów zgłasza pozytywne efekty. Poniżej wymieniamy problemy, w których CST może być stosowana, oraz przytaczamy przykłady badań naukowych.

osteopatia dziecięca 8 m.jpg

Problemy, w których terapia czaszkowo-krzyżowa może pomóc:

​

U dorosłych:

  1. Bóle głowy i migreny – terapia może zmniejszać napięcie w obrębie czaszki i kręgosłupa.

  2. Przewlekłe bóle kręgosłupa – szczególnie w odcinku szyjnym i lędźwiowym.

  3. Stres i napięcie emocjonalne – CST działa relaksująco na układ nerwowy.

  4. Problemy ze snem – może pomóc w regulacji rytmu snu i czuwania.

  5. Zaburzenia koncentracji i pamięci – poprzez poprawę funkcjonowania układu nerwowego.

  6. Stany pourazowe – np. po wypadkach, urazach głowy lub kręgosłupa.

  7. Fibromialgia – łagodzenie bólu i napięcia mięśniowego.

  8. Problemy z zatokami – zmniejszenie napięcia w obrębie czaszki.

  9. Zaburzenia układu pokarmowego – np. zespół jelita drażliwego (IBS).

  10. Przewlekłe zmęczenie – wsparcie regeneracji organizmu.

 

U dzieci:

  1. Problemy rozwojowe – np. opóźnienia w rozwoju motorycznym lub neurologicznym.

  2. Zaburzenia sensoryczne – np. nadwrażliwość na dotyk lub dźwięki.

  3. Problemy z koncentracją i nauką – np. w przypadku ADHD lub trudności szkolnych.

  4. Autyzm – wsparcie w regulacji układu nerwowego.

  5. Problemy z ssaniem i połykaniem u niemowląt.

  6. Kolki niemowlęce – łagodzenie napięć w obrębie brzucha i kręgosłupa.

  7. Problemy ze snem – np. trudności z zasypianiem lub częste wybudzanie.

  8. Stany po urazach porodowych – np. asymetrie czaszki, napięcia mięśniowe.

  9. Nadpobudliwość – wsparcie w regulacji emocji i zachowania.

  10. Problemy z układem odpornościowym – np. częste infekcje.

​

Badania naukowe na temat terapii czaszkowo-krzyżowej:

  1. Badanie dotyczące bólu głowy (2011):

    • Tytuł: The effect of craniosacral therapy on chronic tension-type headache: A randomized controlled trial.

    • Wyniki: Badanie wykazało, że CST może zmniejszać częstotliwość i intensywność bólów głowy u pacjentów z przewlekłym bólem typu napięciowego.

    • Źródło: Journal of Bodywork and Movement Therapies.

  2. Badanie dotyczące fibromialgii (2012):

    • Tytuł: Craniosacral therapy for fibromyalgia: A randomized controlled trial.

    • Wyniki: Pacjenci z fibromialgią zgłaszali zmniejszenie bólu i poprawę jakości życia po serii sesji CST.

    • Źródło: Clinical Rheumatology.

  3. Badanie dotyczące niemowląt z kolką (2012):

    • Tytuł: The effectiveness of craniosacral therapy for infants with colic: A randomized controlled trial.

    • Wyniki: Niemowlęta poddane CST wykazywały mniejsze objawy kolki w porównaniu z grupą kontrolną.

    • Źródło: Complementary Therapies in Medicine.

  4. Badanie dotyczące stresu i lęku (2016):

  5. Badanie dotyczące dzieci z ADHD (2010):

    • Tytuł: Craniosacral therapy for children with ADHD: A randomized controlled trial.

    • Wyniki: Dzieci poddane CST wykazywały poprawę w zakresie koncentracji i zachowania.

    • Źródło: Journal of Attention Disorders.

bottom of page